D-dimery w ciąży - normy, badania, co oznaczają? D-dimery w ciąży - normy, badania, co oznaczają?/ fot. iStock

D-dimery w ciąży – normy, badania, co oznaczają?

W czasie ciąży zwiększa się ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Badaniem, które umożliwia oszacowanie tego ryzyka, jest ocena stężenia D-dimerów. Nie zawsze jednak podwyższone D-dimery świadczą o problemie. Kiedy badać D-dimery w ciąży i jak interpretować wyniki?

Spis treści:

Co to są D-dimery?

W naczyniach człowieka cały czas zachodzą procesy wykrzepiania i rozpuszczania się skrzepów. Kiedy organizm pozostaje w stanie równowagi, nie dochodzi do nieprawidłowych krwawień i nadmiernego wykrzepiania, które mogą skutkować niebezpiecznymi dla życia powikłaniami. 

W skład powstającej skrzepliny wchodzi fibryna białko stanowiące swego rodzaju rusztowanie dla skrzepu. W procesie rozpuszczania skrzepu bierze udział inne białko –  plazmina. To ona tnie fibrynę na mniejsze cząsteczki, a fragmenty te określane są jako D-dimery. Im więcej jest zatem D-dimerów we krwi, tym bardziej nasilone jest usuwanie fibryny, a pośrednio również i procesu wykrzepiania w naczyniach krwionośnych.

Jakie są normy D-dimerów w ciąży?

D-dimery w ciąży fizjologicznie wzrastają w jej przebiegu. Z tego względu opieranie się jedynie na tym pomiarze w ocenie ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej jest błędem, a sama przydatność oceny ich stężenia jest kontrowersyjna. Nie ma również jednoznacznie określonych norm, gdyż podwyższone D-dimery w ciąży stwierdza się nawet u 90 proc. kobiet w trakcie trzeciego trymestru. Kluczowe jest zatem wykonanie innych badań, takich jak np. USG układu żylnego z testem uciskowym, a także starannie zebrany wywiad. Dopiero połączenie wszystkich elementów pomóc może w postawieniu odpowiedniej diagnozy.

Wysokie D-dimery w ciąży

Norma D-dimerów w ciąży wynosi najczęściej 500 ug/l, tyle samo, ile u zdrowych osób. Jednak według niektórych badań, normą w ciąży będzie w trakcie trzeciego trymestru nawet 2500 ug/l, jeśli u ciężarnej nie występują inne objawy wskazujące na chorobę zakrzepowo-zatorową, a więc zakrzepicę żył głębokich czy też zatorowość płucną. Są też specjaliści, którzy uważają, że aby stwierdzić wysokie D-dimery w ciąży sugerujące chorobę zakrzepową, wynik musi przekraczać 10 000 ug/l. 

Przytoczone powyżej przykłady jednoznacznie wskazują, by nie dokonywać samodzielnie oceny stanu naczyń krwionośnych, ale interpretację, zarówno objawów, jak i wyniku, pozostawić specjaliście.

„To było jak chodzenie z baniakami u nóg”. Opuchnięcia w ciąży to większy problem, niż nam się wydaje, ale można sobie pomóc

Polecamy

„To było jak chodzenie z baniakami u nóg”. Opuchnięcia w ciąży to większy problem, niż nam się wydaje, ale można sobie pomóc

Opuchnięte stopy w ciąży pojawiają się często, podobnie jak opuchnięte dłonie. Jeśli opuchnięcia są niewielkie, znikają po nocnym odpoczynku. Mowa o obrzękach, z którymi boryka się blisko trzy czwarte przyszłych mam. Jak sobie pomóc i kiedy opuchnięcia w ciąży powinny nas zaniepokoić?

Czytaj

Kiedy badać D-dimery w ciąży?

Ponieważ poziom D-dimerów w ciąży może być naturalnie powiększony, głównym celem tego badania jest wykluczenie choroby zakrzepowej. Oznacza to, że prawidłowe wartości D-dimerów wykluczają chorobę zakrzepową, ale ich podwyższony poziom wcale jej nie potwierdza. Ze względu na dostępność tego badania bywa ono nadużywane i zlecane zbyt często, co powoduje niekiedy późniejsze problemy w przypadku nieprawidłowego wyniku i konieczności wdrożenia z reguły niepotrzebnej dalszej diagnostyki. 

Są jednak sytuacje, w których ocena D-dimerów stanowi ważny element diagnostyczny. Należą do nich wystąpienie takich objawów, jak:

  • ból i obrzęk kończyn dolnych,
  • duszność,
  • kaszel,
  • zadyszka,
  • krwioplucie,
  • ból w klatce piersiowej.

W wypadku pojawienia się wymienionych symptomów konieczne jest wykluczenie zatorowości płucnej mogącej stanowić bezpośrednie zagrożenie życia.

Jak wygląda badanie D-dimerów?

Badanie D-dimerów nie różni się od rutynowego badania krwi. Aby badanie było miarodajne, nie trzeba przychodzić do laboratorium na czczo, można je wykonać o dowolnej porze dnia. Zaleca się, by na dzień przed pobraniem krwi żylnej do badania i w dniu badania unikać nadmiernego wysiłku oraz sytuacji stresowych.

Czy badanie D-dimerów w ciąży jest płatne?

Ocena stężenia D-dimerów w ciąży jest badaniem płatnym. Ze względu na łatwość jego wykonania i powszechny dostęp jest ono możliwe do przeprowadzenia niemal w każdej placówce oferującej badanie krwi żylnej. Koszt takiego badania to ok. 40 zł. Wynik jest możliwy do odbioru najczęściej następnego dnia.

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź